Năm 1987 ấy đất nước vẫn còn trong cơn bĩ cực. Vẫn củi dầu, gạo tem. Bo bo, bột mì còn chẹn ngang cổ họng. Vật giá leo thang vùn vụt. Cái tắc tị trong cung cầu, trong hoạch định phương cách làm ăn vẫn còn mờ mịt. Quốc cho tôi hay anh cũng có hai con nhỏ, ngoài công việc ở báo Văn Nghệ, chị vợ anh cũng phải bươn chải làm thêm việc này việc nọ để có đồng tiền phụ thêm vào chi tiêu gia đình. Các anh chị em khác trong đoàn cũng neo đơn, khó khăn như thế cả. Nghe những bài giảng về văn chương trên lớp là vậy, nhưng ai cũng mong ngóng giờ nghỉ trưa đến sớm, để có một buổi chiều rộng rãi, tỏa đi khắp các ngõ ngách, lên các cửa ga metro giáp ranh ngoại ô, sục vào các cửa hàng ít dân “đầu đen” mong mua được thứ gì mang về cho vợ con bán đi kiếm thêm đồng lời, vực dậy đời sống gia đình.
Qua các câu chuyện mình cũng biết thêm một số thông tin quan trọng (ngoài những gì đã biết qua báo, mạng) mà không tiện kể ra đây vì nhạy cảm chính trị. “Đêm nay cả xã ngủ ngon” - mọi người nói. Các cặp vợ chồng lại được ngủ với nhau sau một tuần gần như cách li để “trực chiến”. Trong câu chuyện, các cụ ông tỏ ra rất tự hào về truyền thống của Đồng Tâm – xã được tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kì chống Pháp. Hơn 7h tối, hai anh chị là dân trong làng vẫn nhiệt tình rủ mình và chị Thanh lên thăm đồng Sênh, nơi đang xảy ra tranh chấp đất đai, cách làng vài cây số. Đi qua mỗi quãng đồng, họ lại kể cho nghe các đời lãnh đạo xã gần đây đã cướp đất của dân như thế nào. Trong bóng tối hiện ra một chiếc cổng chào cắm cờ, một bên dán chi chít những đơn thư tố cáo việc cướp đất, một bên là bảng chữ lớn ghi “6 điều Bác Hồ dạy công an nhân dân”.
Lấy chính bối cảnh vùng Châu Đốc lúc loạn lạc, “Sóng nước Vàm Nao” nổi bật lên hình ảnh một nhà thơ vô danh. Nghe thơ cũng như… xem bói, ai thích xin… đặt tiền. Trên một chuyến tàu, ông già nói thơ cho hai gã công tử và được trả một xu. Vừa cất tiền vào túi thì chứng kiến trong hành khách có một bà già ôm một đứa cháu bị bệnh, ông già liền rút ra cho: "Tôi kiếm được ít xu, bà cầm đỡ lo thuốc cho cháu. Thời buổi khó khăn quá! Nhưng tôi còn nhiều thơ lắm, sẽ kiếm đủ tiền cho cháu nằm nhà thương!". Cử chỉ hào hiệp và nhân hậu ấy đã đủ tôn vinh ông già là nhà thơ rồi.
Nhân dịp bộ phim “Cô gái trên sông” tròn 30 năm kể từ ngày ra mắt, đạo diễn – NSND Đặng Nhật Minh chia sẻ những điều kỳ thú xung quanh tác phẩm điện ảnh nổi tiếng này: “Trong không khí của những ngày đầu Đổi mới, phim Cô gái trên sông được Cục Điện ảnh thông qua rất nhanh chóng, không gặp khó khăn trở ngại gì. Bộ phim lập tức được giới điện ảnh và công chúng đón nhận hết sức nồng nhiệt. Nhưng phim ra mắt khán giả chưa được bao lâu thì nghe tin đồn một đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng đã lên án nó gay gắt hai lần. Một lần tại diễn đàn của Hội nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và một lần tại kỳ họp của Quốc hội khóa 7. Nội dung phê phán xoay quanh việc trong phim người cán bộ cách mạng thì bội bạc, còn anh lính quân đội Sài gòn, người yêu của cô gái trên sông thì lại thủy chung. Bộ phim bị coi là đã bôi nhọ hình ảnh người chiến sĩ cách mạng (tuy vậy cũng không có một văn bản chính thức nào ra lệnh cấm chiếu phim này). Ban tổ chức Liên hoan phim Việt Nam diễn ra năm 87 tại Đà Nẵng đã lâ
Vĩnh biệt Lâm Quang Ngọc, không thể không nghĩ về bộ phim “Đường cày xuyên thế kỷ” làm ra vào những năm cuối thế kỷ 20. Từ thời điểm đó, đạo diễn Lâm Quang Ngọc và các tác giả của bộ phim mong muốn có cái nhìn “ngoái lại” chặng đường mấy chục năm nông thôn, nền nông nghiệp, người nông dân nước ta thăng trầm, trồi sụt, khốn nạn khốn khổ ra sao kể từ ngày đi theo Đảng. Phim phóng sự- tài liệu dẫu nói gì, vẫn thuộc hàng ngũ báo chí, tân văn. Nhưng cái đường cày do Lâm Quang Ngọc và các tác giả của bộ phim xẻ luống ra trong tác phẩm điện ảnh này, không chỉ đào lộn, tung sới lên những sai, đúng của hơn 50 năm một chính sách đối với ruộng đất, với người nông dân của thế kỷ trước, mà còn đúng cả với những tính toán, thí điểm cây-con, ruộng thửa nhỏ, thủa lớn…với cả dã tâm trắng trợn cướp đất của người nông dân, đẩy họ vào hoàn cảnh trắng tay, thất cơ lơ vận hôm nay…Một tác phẩm chính luận nhiều sức thuyết phục. Một bài thơ trữ tình khiến người xem rưng rưng, nghẹn ngào.
Phạm Công Trứ học ngành Luật trong nước, rồi lấy được bằng Tiến sĩ Luật ở nước ngoài. Phạm Công Trứ từng có giai đoạn đứng trên giảng đường Luật khoa đấy chứ, nhưng vì mê thơ mà nhảy sang làm báo để thuận tiện đánh đu cùng chữ nghĩa. Bỏ chỗ oai vệ mà ra chỗ chênh vênh, Phạm Công Trứ có chút xao xác “Tôi làm thơ khi trên mảnh đất này/ Thơ dần mất giá/ Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương… mấy ai tìm đọc nữa/ Những ông chủ nhà in chẳng thiết in thơ nữa/ Muốn giải bày ư? Phải có những triệu đồng/ Bao nhà thơ đứt gánh giữa đường/ Thời thực dụng rẽ tìm lối khác” nhưng vẫn hồ hởi tìm kiếm giá trị riêng mình trong nỗi phập phồng “Trong mỗi một chiếc lá/ Có một bài thơ rồi/ Còn anh là thi sĩ/ Giải mã từ mà thôi”.
Tại Liên hoan phim quốc tế Amiens - Pháp giữa tháng 11-2016, đạo diễn – NSND Đặng Nhật Minh đã được vinh danh và nhận cúp Kỳ Lân Vàng (Licorne d’Or). Đặc biệt hơn, 8 bộ phim của ông (Thị xã trong tầm tay, Bao giờ cho đến tháng Mười, Cô gái trên song, Trở về, Thương nhớ đồng quê, Hà Nội mùa đông 46, Mùa ổi, Đừng đốt) giới thiệu tại FIFAM được khán giả đón nhận hết sức nồng nhiệt… Vốn không được đào tạo bài bản về điện ảnh nhưng đạo diễn Đặng Nhật Minh đã không ít lần đem vinh quang về cho điện ảnh nước nhà. Bạn bè thế giới nể phục, coi ông là đạo diễn tiêu biểu của Điện ảnh Việt Nam. Nói như nhà thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường, “Đặng Nhật Minh là người kể sự tích dân tộc mình bằng điện ảnh”. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện cởi mở với đạo diễn – NSND Đặng Nhật Minh bằng mong muốn tìm kiếm một gợi ý nho nhỏ về con đường hội nhập điện ảnh của Việt Nam hôm nay!
Phải mất vài chục năm sau, điều bí ẩn quanh sự biến mất của nhà văn- phi công Pháp Antoine de Saint Exupery mới được hé lộ. Ngày 31 tháng Bẩy năm 1944 tại sân bay Bordo trên đảo Corsik chiếc máy bay trinh sát Pháp mang tên "Lokhit P-38 Laitiin" đã cất cánh. Chuyến bay này có nhiệm vụ chụp ảnh vùng Alp, giữa Grenobl và Lion. Vào thời gian đã định, chiếc máy bay này không trở lại sân bay và đã bị coi là một tổn thất của Lực lượng Đồng minh. Sự tổn thất như vậy trong thời gian Chiến tranh Thế giới 2 là những gì không tính hết . Nhưng số phận của chiếc máy bay mất tích lần này lại đã thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu, kể cả phía quân sự lẫn nhiều giới xã hội. Bởi viên phi công lái chiếc máy bay này là nhà văn Pháp, tác giả của cuốn truyện nổi tiếng “ Hoàng Tử bé” .
Chỉ xin lưu ý một chi tiết, liên quan đến “Con đường xưa em đi” và “Đừng gọi anh bằng chú”. Trên bàn của cơ quan quản lý hôm nay đang có hai tờ giấy xin phép phát hành, của hai dự án, liên quan đến hai ca khúc ấy. Thứ nhất là dự án của một nam ca sỹ tiếng tăm lẫy lừng trong nước, với bản song ca “Con đường xưa em đi” cùng một nữ ca sỹ trẻ từ hải ngoại. Thứ nhì là dự án của một ngôi sao nam hải ngoại tên tuổi khác, cũng song ca với chính nữ ca sỹ kia, bản “Đừng gọi anh bằng chú”, được ghi âm và ghi hình từ chính live concert của anh tại Việt Nam cuối năm 2016 vừa rồi. Phải chăng, cô ca sỹ kia mang cái dớp dẫn đến lệnh cấm? Không phải. Mà đó chỉ là một cách chữa lại những sai lầm quá khứ mà chính sự lơ là của cơ quan quản lý đã gây ra.
Trên facebook chị tán gẫu với bạn bè, với học trò cũ, chị chia sẻ những sáng tác, chia sẻ những hình ảnh các cuộc rong chơi với bạn bè, chia sẻ những tình cảm trong gia đình. Nếu chỉ theo dõi trên facebook như vậy chắc hẳn ai cũng nghĩ nhà thơ Bùi Kim Anh có một cuộc sống rất bình yên. Nhưng thực tế lại rất khác. Chị từng viết: " Buồn vui xếp cũng đã đầy/ Có thêm cũng chỉ cho dày vần thơ ". Vậy là chị đã biến nỗi buồn cuộc đời mình thành chất liệu sáng tác mà không để phí một li một lai nào. Thế mới thấy câu nói của ai đó "nỗi buồn là mẹ đẻ của thi ca" quả không sai. Ở một khía cạnh nào đó thì người nghệ sĩ phải cảm ơn Thượng đế đã ban cho mình những buồn đau đó. Có lẽ đó cũng là cái giá phải trả đối với những người làm sáng tạo nghệ thuật.
Từ ngày cầm bút thay hẳn cho việc cầm cây súng, Minh Chuyên không lúc nào quên mình là người lính. Ông viết văn như viết báo. Ông viết báo như viết văn. Kể cả viết kịch bản phim truyền hình, kể cả làm đạo diễn phim tài liệu truyền hình, ông vẫn tác nghiệp không hề câu nệ nghiệp dư hay chuyên nghiệp: Nó hấp dẫn vì cái "chất lính", chất "không chuyên nghiệp" vừa đáng tin cậy vừa dễ đem lại sự “nghi ngờ dễ thương” ấy. Đúng hơn, người đọc, người xem, người nghe vì yêu Minh Chuyên thật thà chất phác. Chất phác đến thật thà. Ông làm phim tài liệu truyền hình cũng thật thà như người lính thật thà trong các trận đánh, không biết nói sai điều mình thấy và mình suy nghĩ, mình cảm, mình làm. Minh Chuyên là người viết thực lòng không có ý niệm gì về sự "hư cấu" nên nếu trong tác phẩm của ông có lỡ nói điều gì đó sai thì người nghe người đọc, người xem cũng dễ bỏ qua.
Hãy hệ thống lại "đời phim" của Nguyễn Quang Dũng chúng ta sẽ hiểu. Ngoại trừ phim tốt nghiệp có tên "Con Gà Trống" mà chẳng mấy ai được xem nhưng ai cũng nghe báo chí khen, mà chủ yếu là khen vì Dũng là con ông Năm Sáng (nhà văn Nguyễn Quang Sáng), đời phim của Dũng gắn với một xương sống chính "Hồn Trương Ba da hàng thịt", "Nụ hôn Thần chết", "Những nụ hôn rực rỡ", "Mỹ nhân kế", "Siêu nhân X". Cái xương sống ấy thể hiện đúng tinh thần của Nguyễn Quang Dũng: Chạy theo và copy lại cái trào lưu đang thắng trên thị trường. Với "Hồn Trương Ba da hàng thịt", Dũng bắt đúng trào lưu Spoof, trào lưu mà ngay thời điểm Dũng nghĩ đến kịch bản thì "Kungfu Hustle" của Châu Tinh Trì làm mưa làm gió. Rồi khi thị trường sốt lên với musical "Mama Mia", Dũng cũng làm musical với "Nụ hôn thần chết" và "Những nụ hôn rực rỡ".
Ba mươi năm qua kể từ ngày tôi lần đầu đặt chân lên đất K.L, một cái tên viết tắt của Kuala Lumpur, thủ đô của nước bạn Malaysia thật hiền hòa và xinh đẹp. Bây giờ trở lại tôi thật ngạc nhiên và thích thú vì sự vươn vai lớn dậy của đô thị này kỳ điệu đến không ngờ. K.L được thành lập vào giữa thế kỷ XIX, bắt nguồn từ sự hợp nhất của hai khu vực là Kuala và Lumpur. Đây cũng là thành phố trẻ nhất của Đông Nam A song lại là thành phố phát triển nhanh nhất, đạt nhiều thành tựu về kinh tế nhất trong khu vực và chỉ chịu đứng sau Singapore, một con rồng châu A điển hình. K.L là thành phố lớn nhất của Liên bang Malaysia, có số dân trên 1.145.000 người, là một trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, du lịch…nổi tiếng nhất Malaysia.
Thơ lục bát của Trần Lê Khánh chủ yếu là những bài hai câu, và không đặt tựa riêng. Đó cũng là một thú chơi, người đọc tự định dạng nhãn mác bao bì sau khi thưởng thức chất lượng sản phẩm. Lục bát càng ngắn càng khó viết, vì không có chỗ cho sự ầu ơ và sự đong đưa. Lục bát gói gọn hai câu, vỏn vẹn 14 chữ, thì thử thách nan giải là làm sao câu lục đừng buông tay câu bát. Nếu câu lục nói một đằng còn câu bát nói một nẻo, thì xem như gió thổi mây bay mịt mù ý tứ. Tính từng đơn vị mỗi bài hai câu, thì một cái khó nữa là tránh dùng lại những chữ hoặc những cụm từ đã quá quen thuộc. Ví dụ, 14 chữ mà vô tình hoặc cố tình đèo bồng “nghìn trùng xa cách” hoặc “một cõi đi về” hoặc “nửa hồn thương đau” thì cầm chắc hỏng cả những chữ còn lại.