LÊ THIẾU NHƠN

LÊ THIẾU NHƠN LÊ THIẾU NHƠN
Nhân Vật Văn Học có gì bí ẩn?
Nhân Vật Văn Học có gì bí ẩn?

Nhà văn Ma Văn Kháng phân tích: “Lấy từ nguyên mẫu ngoài đời những chất liệu để xây dựng nhân vật - diễn đạt ý tưởng nọ thành một hoạt động có tính cơ giới như vậy nghe chừng chưa ổn, dù vậy vẫn phải nói ngay rằng, đó là một chu trình đem lại cho nhà sáng tác rất nhiều hứng thú! Trước hết, nhờ việc này, tôi có được cảm giác tự tin rõ rệt. Tự tin vì đã có bảo hiểm - tức là đã tiếp cận được sát sạt chất liệu khởi nguyên của hiện thực. Tất nhiên cùng với sự tự tin còn là khoái cảm về năng lực chinh phục, chiếm hữu đối tượng. Và sau nữa, còn là cái hào hứng do được hưởng miễn phí những gì thuộc về sở hữu của nguyên mẫu...” 

ĐƠN KHIẾU NẠI và thông tin được Mật Báo của ĐÔNG LA
ĐƠN KHIẾU NẠI và thông tin được Mật Báo của ĐÔNG LA

Hiện có rất nhiều Hội viên Hội Nhà văn VN có thái độ và bài viết sai trái, có người đã bị bắt, nhưng hầu như trong Hội Nhà văn không ai lên tiếng phê phán, ngược lại, lại có nhiều người đồng tình với sự sai trái ấy. Như ông Trung Trung Đỉnh, một đương kim Ủy viên BCH Hội Nhà văn VN, luôn ca ngợi Nguyên Ngọc, người đang trên tuyến đầu chống đối, còn định thành lập “Văn đàn độc lập”. Văn Công Hùng, một Ủy viên BCH khác của Hội Nhà Văn VN cũng ca ngợi Nguyễn Quang Lập, một nhà văn mới bị bắt và đã nhận tội, là: “Ở nước Nam này, nếu hỏi ai viết nhiều, làm việc nhiều, lao động nghiêm túc, tôi không ngần ngại trả lời: Nguyễn Quang Lập”.

Chuyện ĐÔNG LA bị loại khi làm đơn xin vào Hội Nhà văn VN
Chuyện ĐÔNG LA bị loại khi làm đơn xin vào Hội Nhà văn VN

Vừa rồi tôi lại đồng ý làm đơn xin vào Hội Nhà Văn VN và hôm nay tôi được người trong cuộc báo tin là tôi đã bị loại. Tôi nói tôi “đồng ý” làm đơn vì ý định làm đơn không phải do tôi mà vừa rồi một nhà văn trong Ban Chấp hành Hội Nhà Văn VN đã gặp tôi khuyên tôi nên vào Hội, rồi anh đã chuyển cho tôi một bộ hồ sơ để tôi chuẩn bị cho đúng thủ tục… Tôi không chủ động làm đơn nên không cay cú ăn thua, nhưng đã làm đơn thì tôi không thể im lặng trước sự bất công. Vì Hội Nhà Văn là một Hội rất quan trọng trong thể chế nên tôi sẽ viết một đơn thư ngỏ gởi các nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước và những cá nhân, cơ quan có trọng trách về Văn chương, nghệ thuật để chứng minh sự bất công này. Hội Nhà Văn là hội hoạt động với kinh phí của nhà nước nhưng mật độ chống phá nhà nước trong giới nhà văn lại rất cao.  

Mặt trời khiếm thị vào thơ
Mặt trời khiếm thị vào thơ

Nhà thơ khiếm thị Nguyễn Việt Anh hình như có thiên nhãn bên trong; anh có khả năng thấy cái thật xa hơn cái thật gần; anh ngẫm nghĩ về cái lẽ đuổi theo thì mất mà buông ra thì còn, cái thân xác vuột mất nhưng cái hồn thì ở lại, tưởng thực mà hư, tưởng hư mà thực “Em là thực hay là mơ. Xa thì rõ gần lại mờ... mờ sương. Sao em như thể làn hương. Đuổi tìm thì mất nhãng buông thì còn?”. Nguyễn Việt Anh viết về cái nhớ thương đến tận cùng: yêu đến dửng dưng, thương đến lạnh lùng cằn khô, nhớ đến cạn kiệt thờ ơ, mong nhớ quá tới mức hững hờ...

Lá thư xúc động của nhà văn BÙI NGỌC TẤN
Lá thư xúc động của nhà văn BÙI NGỌC TẤN

Mình viết thư này gửi Tạo để có thể nói rõ hơn những suy nghĩ của mình trong việc nhận hay không nhận số tiền tài trợ 53 triệu của Phương Dung dự định dành cho mình để in tuyển tập như Tạo nói. Mình đã đoán người tài trợ là Phương Dung (mặc dù Tạo chưa nói cho mình) qua việc đọc những bài trên trang mạng Lê Thiếu Nhơn và vài trang mạng khác. Và thật thú vị là mình đoán không nhầm. Mình đánh giá cao những bài viết và những việc làm từ thiện cũng như việc tài trợ cho các văn nghệ sĩ của Phương Dung… Một điều quan trọng khác là mình chưa bao giờ có ý định làm tuyển tập. Trong thời gian viết văn trở lại, mình có 2 quyển tiểu thuyết thì bị cấm một, chỉ còn lại tập tiểu thuyết “Biển và Chim bói cá” 500 trang, tập “Viết về bè bạn” 500 trang. Và tập tuyển truyện ngắn chưa đến 200 trang, quá ít để làm tuyển tập. Cho nên nếu mình nói nhận số tiền tài trợ lớn này để làm tuyển tập, mình sẽ là người nói dối.

VƯƠNG TRÍ NHÀN phân tích những cung bậc của cái hèn
VƯƠNG TRÍ NHÀN phân tích những cung bậc của cái hèn

Dân nghèo nên hèn đâu cũng gặp, kẻ giàu hèn rất nhiều, cho đến cả mấy triều vua cũng kế nhau mà hèn một cách thê thảm… Ở phương Đông cũng như phương Tây, thật ra người xưa đã khôn ngoan bảo nhau “tránh voi chẳng xấu mặt nào”, biết sợ kẻ đáng sợ không phải là xấu. Điều đáng nói ở đây là cái cách chịu thua và biết sợ của người xứ mình. Trong sự hèn ở đây, có thái quá biến thành khiếp nhược; lại có niềm tin rằng không bao giờ bằng người. Trước một việc lẽ ra phải lấy cái chết để tự khẳng định thì người ta vứt bỏ đạo nghĩa, hy sinh danh dự miễn sao bảo toàn tính mệnh; từ đây sinh ra cả một cách sống lẩn khuất chui nhủi.

Rộn ràng làng xóm dưới chân Ba Vì
Rộn ràng làng xóm dưới chân Ba Vì

Người ta nói ở làng Nghe, xã Vân Hòa, huyện Ba Vì, Hà Nội có cái giếng mang tên rất gợi cảm. Gọi theo người Mường là giếng Pó Ché. Còn theo chữ nôm của người Kinh là giếng âm hộ. Tôi không tin là có thật. Lại nữa, dân ở thôn Muồng Chén cũng ở xã này rất thích ăn bọ xít chiên giòn. Nghe thất kinh tôi đâu có tin. Nhưng chẳng hiểu sao, tôi cứ dò dẫm về Vân Hòa, với nỗi tò mò không nhịn được. Khi gặp hai cô gái Mường, tôi hỏi về cái giếng Pó Ché, thì họ cười đỏ mặt và đấm lưng nhau bỏ chạy. Họ nói líu ríu gì đó, liếc xéo nhìn tôi rồi chạy vào bản. Có lẽ họ cười vào mũi lão già là tôi rằng, rõ là điên ai lại đi hỏi những lời tục tĩu thế bao giờ….

Số phận hai người đàn bà trong Đời Cát
Số phận hai người đàn bà trong Đời Cát

Tâm sự của nhà văn Hữu Phương, tác giả của truyện ngắn “Ba người trên sân ga” được nhà văn Nguyễn Quang Lập chuyển thể thành kịch bản phim “Đời cát”: “Tôi bắt đầu xây dựng mối tình giữa nhân vật người lính thủy (tên Cảnh) tham gia trận đánh oanh liệt trên sông Gianh sáng ấy với cô dân quân xinh đẹp (tên Tâm), người đã lặn vớt được anh từ dưới lòng sông và dìu vào bờ. Họ nên vợ nên chồng, và có cô con gái tên Gianh mười hai tuổi. Truyện bắt đầu khi gia đình ông bà Cảnh đang giữa bữa cơm tối. Bức thư của Tâm đã vô tình rẽ hai vợ chồng ông bà về hai phía ngược nhau. Ông Cảnh lật đật bóc thư, mừng run tay run chân khi biết đó là thư của người vợ trẻ ở Bắc nói sắp vào công cán, nhân tiện ghé thăm cái Gianh cho đỡ nhớ. Trong khi bà Cảnh, biết thư Tâm, bất giác hực lên một tiếng rên. Tiếng rên theo thói quen bấy lâu đã thành bản năng. Nó bật ra mọi nơi mọi lúc khi bà bị sốc. Nó thành “đặc điểm nhận dạng” nổi bật của nhân vật này. Bà thừa biết, thư Tâm nói nhớ cái Gianh, nhưng thực ra là cô

Bất chợt long lanh nắng Tả Phìn
Bất chợt long lanh nắng Tả Phìn

Tả Phìn là bản người Dao đỏ cùng ở với một số gia đình người Mông trên núi cao giáp biên giới Trung Quốc, cách Sa Pa 12 km. Ở độ cao 1600m so với mặt nước biển nên vào cuối tháng 10 trời đã lạnh và gió đã buốt. Đôi môi tôi như nhấm nháp từng ngụm sương phủ dầy trên đường đi. Nắng có lúc chợt lóe lên như những sợi tơ long lanh, nhưng chợt vụt bay đi bởi những áng mây tràn đến. Theo mũi tên chỉ dẫn, tôi đi vào thôn Sé Séng, trung tâm của khu du lịch Tả Phìn. Mây vẫn bồng bềnh như thế. Tôi đang dò dẫm đi trên con đường đá đen, thì có tiếng những cô bé người Dao ríu rít chào mời. Định thần lại một lúc, tôi nhận ra có tới gần chục học sinh đi bán hàng thổ cẩm. Không chỉ bán hàng lưu niệm, có người còn mời tôi vào tắm thuốc cho ấm người hay vào nhà hàng uống rượu sâu chít, đặc sản ở Tả Phìn.

TÔ HÀ còn cái bóng nơi anh ngồi viết
TÔ HÀ còn cái bóng nơi anh ngồi viết

Rất nhiều giai thoại về niềm say thơ của nhà thơ Tô Hà. Ví dụ, gặp bạn thơ, Tô Hà mải nói chuyện thơ, quên cả giờ đón con ở nhà trẻ. Một sớm, người vợ mua bát phở về mời nhà thơ ăn sáng, mải nói chuyện thơ với người khách đến chơi, bát phở để nguội trương phềnh cho đến tận trưa. Gặp người bạn thơ trên đường, Tô Hà hoan hỉ nói về bài thơ mới viết, mải chuyện, quên cả đèn đỏ, công an phải tuýt còi. Anh có thể xắn tay áo sẵn sàng đọ sức với kẻ rèm pha, lăng mạ một nhà thơ nào mà anh yêu quý. Còn khá đặc biệt nữa, là anh em ở báo Người Hà Nội thường xuyên thấy Tô Hà say mê đọc thơ, nói chuyện thơ thay bữa ăn trưa.

Y PHƯƠNG vẫn cứ xanh một màu rừng
Y PHƯƠNG vẫn cứ xanh một màu rừng

Hai cuốn tản văn "Tháng giêng, tháng giêng một vòng dao quắm" và "Kung fu người Co Xàu" của Y Phương đều được viết với những lời thẳng, những lời nghi ngút lửa... Y Phương hừng hực viết, say sưa viết, day dứt viết với những câu văn chắt ra từ gan ruột để người đọc thấu hiểu nỗi niềm của một người yêu quê hương, yêu dân tộc đến đau đớn, đến xót xa, đến quặn lòng… Mỗi tản văn của Y Phương như một lát cắt, một tầng vỉa làm lộ dần chiều sâu văn hóa của quê hương, của dân tộc. Y Phương không phải chỉ kể lại, tả lại những sự vật, những hiện tượng mà đi sâu phân tích ý nghĩa cội nguồn của nó, đẩy những sự kiện, tình huống đi đến tận cùng để từ đó khám phá, phát hiện tâm hồn, tính cách dân tộc, nói rộng ra là ngọn nguồn, chiều sâu văn hóa của dân tộc.

Một Phút Tự Do và sự nhập cuộc trôi chảy
Một Phút Tự Do và sự nhập cuộc trôi chảy

Người Ý khá giống người Việt ở sự nóng giòn với cuộc sống. Nếu người Pháp quá trữ tình, người Đức quá nghiêm lạnh, thì người Ý cởi mở, lạc quan và rộn rã, đôi khi phiêu lưu. Elena Pucillo Trương rất đậm chất Ý trong tính cách và cả trong cách chọn cho mình miền đất và công việc khi cuộc đời bắt đầu chinh xế. Từ châu Âu sang sống ở Đông Nam Á, không là người giòn và mở thì là gì? Đi dạy học với mức thù lao chỉ đủ chồng đổ xăng đưa đón, không lạc quan quá thể sao? Và chọn công việc viết văn, phiêu lưu lắm. Đã có một số truyện và bài in ở Ý, dĩ nhiên, chính quốc mà. Nhưng cũng đã in hầu hết ở Việt Nam nhờ có đức ông chồng dược sư cùng mê văn chương hơn mọi thứ trên đời.

TRƯƠNG TUYẾT MAI trò chuyện với bóng mình
TRƯƠNG TUYẾT MAI trò chuyện với bóng mình

Chị đã nổi tiếng với ca khúc trữ tình “Huế tình yêu của tôi” (phỏng thơ Đỗ Thị Thanh Bình). Tôi gặp, rồi trở thành người em thân thiết với nhạc sĩ Trương Tuyết Mai khi đầu chị đã điểm sương. Thế mà, tôi thấy Trương Tuyết Mai vẫn đẹp, đẹp kiêu hãnh bởi đôi mắt đen mở to, lông mày đậm và giọng nói nhỏ nhẹ của chị. Thời trẻ, chắc chắn chị là mĩ nhân rồi và sức cuốn hút của đôi mắt luôn mở to ấy không hề yếu ớt chút nào. Tôi lười, ít điện cho chị nhưng tác giả Huế tình yêu của tôi thì tháng nào cũng từ thành phố Hồ Chí Minh a lô cho tôi. Tôi rưng rưng nhận ra giọng của chị có nỗi buồn hiu vắng; những khoảng lặng không dễ gì bù đắp được trong bản tổng phổ cuộc đời nhiều thăng trầm sóng gió của người phụ nữ tài sắc mà đa đoan này. Có lẽ, đó là nguyên do chính mà chị ngược dòng thời gian để trò chuyện với bóng mình và những hồi ức dĩ vãng đã lần lượt hiện lên đầy lay động trong “Lật từng mảnh ghép” – hồi ức của Trương Tuyết Mai, do NXB Hội Nhà Văn ấn hành.

Cuốn sách nâng đỡ số phận cay đắng của một phạm nhân
Cuốn sách nâng đỡ số phận cay đắng của một phạm nhân

Phạm nhân Nguyễn Văn Khôi – nguyên phóng viên báo Khánh Hòa, anh ruột của nhà báo Hoàng Khương cũng đang bị án tù, viết thư cho đơn vị làm sách: “Số là trong phòng giam của tôi có một người bạn tù có người quen làm quản giáo ở trại giam KH. Gia đình anh ấy nhờ quản giáo mang vào cho anh ấy mấy cuốn sách. Trong những cuốn sách ấy có cuốn “Tìm về sức mạnh vô biên” của Robin S.Sharma, một ấn phẩm của quý công ty. Thú thật lúc ở ngoài đời tôi là người tự phụ, ỷ lại học vấn và sự hiểu biết của mình. Vì vậy những cuốn sách có tính “dạy đời”, “sách vở” như vậy tôi không để mắt đến. Tuy nhiên trong cảnh tù tội “đói chữ” lại muốn quên đi thời gian nên tôi đã đọc cuốn sách này. Và điều kỳ diệu đã đến. Cứ mỗi trang sách lật qua như có ai đó cất đi cho tôi một gánh nặng. Mỗi trang sách như có một sức mạnh vô hình nâng đỡ cho tôi đứng dậy. Tôi như kẻ lạc lối giữa biển khơi tìm thấy ánh sáng của ngọn hải đăng. Tôi đã đọc ngấu nghiến…”